Check & Mate – Ali Hazelwood

Mallory Greenleaf was ooit een aanstormend schaaktalent, maar is nu helemaal klaar met de sport. Of toch niet?

Titel: Check & Mate
Auteur: Ali Hazelwood
Vertaler(s): De Vertaalzusjes
Verschenen: november 2023
Pagina’s: 320
Uitgever: Best of YA

Mallory Greenleaf was ooit een aanstormend schaaktalent, maar is nu helemaal klaar met de sport. Schaken heeft alles in haar leven overhoop gegooid. Wanneer ze met tegenzin meedoet aan een laatste liefdadigheidstoernooi, verslaat ze geheel onverwacht Nolan Sawyer; de huidige wereldkampioen en het enfant terrible van de schaak-scene.
Nog onverwachter is zijn verlangen om het opnieuw tegen haar op te nemen. Welke zet zit hierachter? Als Mallory slim is, loopt ze weg. Game over. Maar de zeer welkome geldprijzen van de toernooien lonken. Gaandeweg ontdekt Mallory niet alleen dat er ook buiten de hal spelletjes worden gespeeld, maar ook dat het schaakbord nog altijd een magische aantrekkingskracht op haar heeft – net als die ene geduchte tegenstander…

Kan je het geloven dat ik nog nooit een boek van deze auteur heb gelezen tot dit boek? Van een vriend ontving ik het boek voor mijn verjaardag, zodat ik eindelijk haar werk kon lezen. Het boek zelf was al een cadeautje, maar uitgeverij Best of YA maakte er met kleur op snede er helemaal een feestje van om dit boek te lezen!  Misschien wel een klein verrassingsfeestje? Want toen ik eenmaal begon met lezen, was ik heel erg verrast over het verhaal en met name de hoofdpersoon.

In Check & Mate volgen we Mallory Greenleaf. Ooit hield ze van schaken, maar dat is al lang verleden tijd. Schaken is een verboden onderwerp in huize Greenleaf. Als ze tegen haar zin in door haar beste vriendin wordt meegesleurd naar een liefdadigheidstoernooi waar ze moet schaken en ook nog eens van wint, wordt de liefde weer aangewakkerd. 

Vanaf de eerste pagina zat ik in het verhaal en zoals ik net al even noemde, was ik verrast. Ik had niet het soort leven verwacht die Mallory (Mal) leidt. Ik lees niet vaak de flaptekst voordat ik aan een verhaal begin (ik check enkel de genres en recensies over het algemeen), maar in dit geval had ik dat wel gedaan en ik meende al veel te weten over het boek. Ik dacht dat ik iets ging lezen over een uit de hand gelopen hobby en een romantisch verhaal. Wauw, dat had ik flink mis! Ja, er is zeker romantiek, maar je leest als eerste over het pittige leven van Mal. Vrij eenzaam, aangezien ze voor haar twee jongere zusjes en zieke moeder zorgt. Ze besloot zelfs om niet te gaan studeren na de middelbare school om zo geld te blijven verdienen voor boodschappen, de hypotheek en alles waar haar zusjes om vragen.

Maar wanneer schaken terug in haar leven komt, komt Mal zichzelf op een geheel nieuwe manier tegen. Het voelt daadwerkelijk alsof Mal geen andere keuze heeft dan terug te gaan naar het schaken en daar wil ik de auteur op complimenteren, want zij beschreef het enorm beklemmend waardoor je als lezer ook in het verhaal wordt gezogen. De enige optie voor Mal is achteruitgang, tenminste als ze niet voor schaken kiest, want dat is haar enige manier om toch vooruitgang in haar leven te boeken. Als lezer leefde ik mee met Mal niet alleen vanwege haar thuissituatie, maar ook haar toekomst die zo onzeker is.

Voor het grootste gedeelte heb ik niet veel opmerkingen over de opbouw van het verhaal. Er zijn twee punten die mij wel stoorden en voor mij aanvoelden als: laten we dit verhaal snel afraffelen! Er is een gigantische opbouw in het verhaal rondom de thuissituatie van Mal, maar het is het gewoon net niet. We leren de hoofdpersoon kennen als iemand die zichzelf met regelmaat wegcijfert om voor het gezin te zorgen, maar of dit wordt gewaardeerd door haar familie? Nope. Een 18 jarige jonge vrouw besluit om haar leven en toekomst op het spel te zetten voor haar gezin wordt gewoon als vuil behandeld. Wanneer Mal goede medicijnen kan betalen voor haar moeder, waardoor zij voor haar jongste dochters kan zorgen, betrekt ze Mal niet meer bij het gezin?! En uiteindelijk wordt er van Mal verwacht dat zij “sorry” moet zeggen tegen iedereen. Nee, dit gaat er bij mij niet in. De situatie is ongelooflijk complex en de auteur koos voor de makkelijke weg uit.

We blijven nog even bij mijn eerste punt, want wat ik noemde over het gezin, wil ik ook kwijt over haar beste vriendin. Waarom is zij boos? Mal zocht contact met haar op, maar haar vriendin negeerde haar. Ik baal echt behoorlijk van deze personages die eigenlijk de belangrijkste figuren in Mal’s leven zouden moeten wezen. Misschien koos de auteur daar bewust voor, zodat een groot deel van de schaak mensen als familie aanvoelt. Maar alsnog blijf ik er dan bij dat de auteur het zichzelf te makkelijk maakte.

Over het tweede punt kan ik kort zijn, het einde was gewoon te snel en het kwam niet mooi samen. Nolan, de love interest, was daarentegen in mijn ogen de reddende engel van het verhaal. De ontmoeting tussen de twee personages zorgt er immers voor dat Mal voor het eerst sinds tijden weer voor zichzelf kiest. Daarnaast is hij de enige die Mal zowel kan uitdagen als verzorgen. De andere schakers die op een vriendelijke manier dicht bij de twee staan, zijn erg warme persoonlijkheden (meteen vanaf het begin of later in het verhaal). Hierdoor kon ik ondanks mijn punten van kritiek toch onwijs genieten van het verhaal.

Iets anders waar ik zeer over te spreken ben is de manier hoe seksisme wordt aangekaart. Vele STEM vakken/beroepen zijn overladen met mannen en niet veel vrouwen net als bij schaken. Daartegen staat wel, dit is mijn laatste punt van kritiek, dat ik het gevoel had dat de auteur op andere gebieden aan het overcompenseren was. Er zaten te veel popcultuur referenties in. Helaas zullen veel van die referenties over twee of drie jaar niet meer relevant zijn. 

Conclusie
Dit boek had de potentie om een hoogvlieger te zijn, maar het was helaas in mijn ogen een anticlimax. Het concept, Mal’s achtergrondverhaal en het personage Nolan hadden alles in zich om het een fantastisch diep gelaagde YA te maken. Ondanks mijn punten van kritiek genoot ik tijdens het lezen enorm en kijk ik ernaar uit om meer werk van Hazelwood te lezen.

Liefs,